PROCEDURE SIMULACIJE I VERIFIKACIJE TRETMANA KARCINOMA DOJKE
Selma Dedić1*, Velda Smajlbegović2
1Studijski program „Radiološke tehnologije“, Fakultet zdravstvenih studija, Univerzitet u Sarajevu, Sarajevo, Bosna i Hercegovina, 2Klinika za onkologiju, Klinički centar Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Dopisni autor: Selma Dedić, Studijski program „Radiološke tehnologije“, Fakultet zdravstvenih studija, Univerzitet u Sarajevu, Sarajevo, Bosna i Hercegovina e-mail:
selma.dedic@fzs.unsa.ba
DOI:https://doi.org/10.17532/cort.2022.1.14
Karcinom dojke je najčešći maligni tumor u ženskoj populaciji i najčešći uzrok smrti žena u dobnoj grupi od 35 do 55 godina. Najčešće se manifestuje kao palpabilni čvor, a od simptoma uglavnom se javljaju pojava kvržice u
dojci, promjena izgleda dojke ili bradavice, uvlačenje bradavice ili neobičan iscjedak, poput krvi ili gnoja. Kada je bolest regionalno uznapredovala, kliničkim pregledom se palpiraju i uvećani limfni čvorovi u pazuhu isupraklavikularnoj regiji. Prognoza karcinoma dojke se pogoršava s brojem limfnih čvorova zahvaćenih metastazama. Tumor najčešće metastazira u kosti, jetru, pluća i mozak. Svaka žena bi trebala raditi samopregled dojki jednom mjesečno jer je samopregled dojki važan faktor u otkrivanju malignih promjena u što ranijem stadiju. Rano otkrivanje karcinoma dojke najčešće je ključan faktor u prognozi bolesti jer je ranim otkrivanjem tumora veća šansa za izliječenjem. Samopregled dojki je važan dio zdravstvenog odgoja i kulture žene.
U liječenju karcinoma dojke najčešće se kombinuje primjena više onkoloških terapijskih modaliteta (hirugija, radioterapija, hemioterapija, hormonska terapija, biološka–ciljana terapija). Uspjeh terapije zavisi od više faktora, kao što su: vrsta tumora, stadij bolesti, stepen diferenciranosti, starosna dob i opšte stanje pacijentice. U procesu radioterapijskog tretmana učestvuju svi članovi radioterapijskog tima: radijacijski onkolog, medicinski fizičar i inžinjer medicinske radiologije. Proces radioterapijskog tretmana sastoji se od niza koraka koji se moraju sprovesti tačno određenim redoslijedom, a to su: CT simulacija, izrada plana zračenja, te sami tretman, odnosno zračenje koje se vrši na linearnom akceleratoru. Nakon pozicioniranja i imobilizacije pacijentice inžinjer medicinske radiologije mora izvršiti verifikaciju preciznosti zračenja, odnosno utvrditi da li postoje odstupanja, te da li su ona u tolerantnom, odnosno dozvoljenom nivou. Ako su odstupanja veća od dozvoljenih zračenje se ne smije započeti.
Ključne riječi: Karcinom dojke, CT simulacija, Verifikacija tretmana, Zračenje